کلمات کلیدی:
طلاق
عسر و حرج
قاعده عسر و حرج در طلاق
فهرست مطالب
مقدمه ......................................................................................................................................2
بخش اول- مبانی و ارکان قاعده عسر و حرج
فصل اول- کلیات ..............................................................................................................4
مبحث اول- تعاریف عسر و حرج ........................................................................................5
-تعاریف لغوی ........................................................................................................................5
-تعاریف حقوقی .....................................................................................................................6
-تعریف و موارد عسر و حرج در قانون مدنی و سایر قوانین ایران ........................................7
فصل دوم – مبانی و ارکان قاعده عسر و حرج .........................................................8
مبحث اول – کتاب.................................................................................................................9
مبحث دوم – سنت ..............................................................................................................11
- روایت عبدالعلی مولی آل سام ...........................................................................................12
-حدیث مشهور نبوی ووصایای پیامبر ..................................................................................12
- روایت زواره ......................................................................................................................13
- العسریفسد الاخلاق; سهل یدر الارزاق ..............................................................................14
مبحث سوم – اجماع ...........................................................................................................15
مبحث چهارم – عقل ...........................................................................................................16
- بنای عقلا ...........................................................................................................................16
- قاعده لطف ........................................................................................................................18
بخش دوم- مصادیق عسر و حرج درماده 1130ق.م
فصل اول- تحلیل اصلاحات قانونی ماده 1130ق.م ..............................19
مبحث اول- موارد درخواست طلاق از سوی زوجه قبل از اصلاحات.................20
مبحث دوم - سیر تحول م. 1130ق.م ....................................................................22
-تفسیر م. 1130 ق.م مصوب 1314 .........................................................................22
-اولین اصلاحیه در سال 1361 وورود قاعده عسر و حرج .......................................26
1-مبنای فقهی اصلاح م. 1130ق.م ...........................................................................26
2-دایره شمول عسر و حرج در م. 1130...................................................................28
3- معیار تمییز عسر و حرج در م. 1130...................................................................28
4- مصادیق عسر و حرج زوجه در م. 1130 ............................................................29
مبحث سوم- آخرین اصلاحیه م. 1130قانون مدنی ...............................................30
-علل اصلاح م. 1130 در سال 1370 .......................................................................31
1- جواز رجوع زوجه به محکمه مقید به اثبات عسر و حرج زوجه ........................31
2- نتیجه مثبت و منفی ماده ......................................................................................31
- اصلاحیه م.1130 در سال 1370 ............................................................................32
فصل دوم - مصادیق عسر و حرج زوجه و درخواست طلاق به استناد آن..............................33
مبحث اول- شرایط و محدوده اعمال م.1130اصلاحی 1370.............................33
- موجود بودن سبب عسر و حرج در زمان درخواست طلاق ..................................33
- محدودیت اعمال م. 1130 ق.م به عقد نکاح دائم......................................34
- احراز عسرو حرج توسط دادگاه ................................................................35
مبحث دوم – عناوین موضوعی عسر و حرج در م.1130 ق.م و تبصره الحاقی به آن در سال1381...........36
- تقسیم بندی عناوین عسر و حرج ..............................................................39
1- عسر و حرج در نتیجه عوامل طبیعی .......................................................39
الف-عسر و حرج زوجه در نتیجه اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر....39
ب- عقیم بودن زوج و عسر و حرج حقیقی زن ...........................................42
ج- جلوگیری از بچه دار شدن زن و عسر و حرج زوجه .............................43
د- ابتلا زوج به بیماریهای صعب العلاج .......................................................44
2-عسر و حرج در نتیجه عوامل خارجی ......................................................45
الف – حبس قطعی و طولانی زوج ...............................................................46
ب- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج .......................................................47
ج- سوء رفتار زوج و عسر و حرج زوجه ....................................................49
3- عسر و حرج شخصی و موقعیت زوجه ...................................................51
الف –استنکاف یا عجز شوهر از پرداخت نفقه و عسر و حرج زن ...............51
ب- طلاق با وکالت زن .................................................................................54
مبحث سوم – نکاتی در مورد م. 1130 اصلاحی 1370 ............................58
- اجرای م.1130 ق.م در موضوعات مواد 1029 قبل از چهار سال وم. 1129 ق.م بدون نیاز به مقدمات ...............59
- امکان تحقق عسر و حرج قبل از تمکین خاص و پیش از عروسی و اسکان مشترک ......................................60
- ضرورت وجودی م. 1130 ق.م .................................................................62
- نتیجه گیری و پیشنهاد ................................................................................63
- منابع و مآخذ .............................................................................................71